Dilbilimin ne olduğundan söz etmeden önce dilin ne olduğundan söz etmek gerekir. Dil deyince akla hemen Türkçe, İngilizce, Çince gibi özel diller gelmektedir. Ancak tüm bunları kapsayıcı bir dil (language) kavramı bulunmaktadır. Bu, gerçeklik ile düşünce arasında anlam ilişkisi kurabilmek amacıyla zihnin ürettiği bir araçtır. Türkçe, İngilizce ve Çince gibi özel diller elbette bu aracın bir örneğidir, ancak bununla birlikte işaret dillerinden yapay dillere ve hayvan iletişim dizgelerine uzanan çok geniş bir aralığı da içine almaktadır.
Yukarıda açıklanmaya çalışılan dil, pek çok farklı boyuttan incelenebilecek olan bir araştırma nesnesidir. En başında, dil işleyen bir makine gibidir ve bu makinenin nasıl çalıştığını anlamaya çalışmak kuramsal dilbilimin (theoretical linguistics) temel araştırma sorusudur. Bununla birlikte, dil pek çok farklı konuyla da ilişkilidir. Sözgelimi, dilin biyolojik ve nörolojik bir temeli vardır, toplumsal bir olgudur, biliş ve düşünce ile ayrılamaz biçimde ilişkilidir ve tüm bunlar dilbilimin disiplinlerarası çalışma alanlarına yalnızca birkaç örnektir. Ayrıca kuramsal çalışmaların uygulamaya aktarıldığı dil öğretimi, çeviri ve doğal dil işleme gibi çalışmalar ise uygulamalı dilbilim (applied linguistics) çalışmalarına örnek olarak sunulabilir. İşte dilbilim (linguistics) tüm bunları kapsayan bir bilim dalıdır.
Türkiye’de bulunan dilbilim bölümlerine buradan göz atabilirsiniz.
Temel Kaynakça Aksan, D. (2015). Her yönüyle dil - Ana çizgileriyle dilbilim. Türk Dil Kurumu Yayınları. Başkan, Ö. (2003). Lengüistik metodu. Multilingual Yayınları. Fromkin, V., Rodman, R. ve Hyams, N. (2014). An introduction to language (10. baskı). Wadsworth, Cengage Learning. Kıran, Z. ve Eziler Kıran, A. (2018). Dilbilime giriş (5. baskı). Seçkin Yayınları. Uzun, N. E. (2004). Dünya dillerinden örnekleriyle dilbilgisinin temel kavramları: Türkçe üzerine tartışmalar (Genişletilmiş 2. baskı). Pandora Kitabevi. Yule, G. (2014). The study of language (5. baskı). Cambridge University Press.
